بازشناسی شخصیت و رفتار اجتماعی «قُصّاص»

نویسنده

  • یحیی میرحسینی استادیار دانشگاه آیت اللّه حائری میبد، گروه علوم قرآن و حدیث، میبد، ایران
چکیده مقاله:

قُصّاص (جمعِ قاصّ)، یکی از گروه‌های کمتر شناخته اما قدرتمند و پرنفوذ در دوره اسلامی بودند که یادکرد آنها را می‌توان در کتب تاریخی و مباحث مرتبط با رجال و تراجم، در کنار دیگر گروه‌ها هم‌چون فقها، متکلمان و اهل حدیث مشاهده نمود. فعالیت‌های قصّاص که با نقد بسیاری از صحابه، تابعین و عالمان مسلمان مواجه شد پس از چند سده به محاق رفت. سؤالاتی که این نوشتار در پی یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی بدانهاست این است که چه ویژگی‌های شخصیتی و اجتماعی سبب می‌گشت یک فرد در شمار قصّاص قلمداد شود؟ آنان در دین‌داری چه ویژگی‌هایی داشتند؟ و در تبلیغ و ترویج دین چه رویکردهایی در پیش گرفته بودند؟ در این مقاله که از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته شده، از ویژگی­های اساسی و برجسته قصّاص مانند جذب مخاطبان بیشتر از میان توده مردم، توجه به سلایق عوام، درازه­گویی، تحریک عواطف و رواشماری دخل و تصرف در آموزه­های دینی بحث شده است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازشناسی ابعاد تمثیلی شخصیت پیر طریقت

پیمودن وادی‌های سخت وهولناک طریقت، بدون تمسک به وجود وارسته‌ی پیر و مراد مقدور نیست. لزوم حضور معنوی پیر در سیرو سلوک مریدان، از جمله‌ی موضوعات مهم و دامنه داری است که بیشتر به صورت تمثیلی و نمادین در کانون توجه صوفیه قرار گرفته است. به جز شمار اندکی از متصوّفه چون اویسیان که به مجذوبان، نامبردار بودند و کشف و شهود و راهیابی به حقیقت را تنها از طریق مراقبه و زدودن شوائب از لوح ضمیرخویش، میسر می‌...

متن کامل

بازشناسی شخصیت رجالی «حنش بن معتمر»

با این که  حنش بن معتمر در سلسله سند چندین روایت از روایات شیعه حضور دارد، اما اطلاعات چندانی در  بارۀ این راوی در منابع رجالی شیعه وجود ندارد. در منابع رجالی اهل سنت نیز اظهار نظرهای متناقضی در  بارۀ وثاقت یا ضعف این راوی صورت گرفته است. در منابع شیعه و اهل سنت، چهارده روایت از طریق حنش بن معتمر در مسائل اعتقادی، اخلاقی و فقهی وارده شده که مضمون غالب آنها، اثبات برتری و تفضیل حضرت علی7 نسبت به...

متن کامل

بازشناسی شخصیت رجالی «حنش بن معتمر»

با این که  حنش بن معتمر در سلسله سند چندین روایت از روایات شیعه حضور دارد، اما اطلاعات چندانی در  بارۀ این راوی در منابع رجالی شیعه وجود ندارد. در منابع رجالی اهل سنت نیز اظهار نظرهای متناقضی در  بارۀ وثاقت یا ضعف این راوی صورت گرفته است. در منابع شیعه و اهل سنت، چهارده روایت از طریق حنش بن معتمر در مسائل اعتقادی، اخلاقی و فقهی وارده شده که مضمون غالب آنها، اثبات برتری و تفضیل حضرت علی7 نسبت به...

متن کامل

قصاص کلامی

دشنام و ناسزاگویی از گناهان کبیره بوده و از نظر عقلی و اخلاقی نیز قبیح به شمار می آید. با وجود این، برخی از فقها در مواردی حکم به جواز ناسزاگویی کرده و ادله‌ای را از کتاب و سنت برای این سخن خود ذکر نموده‌اند. از جمله‌ی این موارد ناسزاگویی در مقام تلافی است که از آن به عنوان قصاص کلامی،یا دشنام تلافی‌جویانه یاد شده است. در این جستار دلالت آیاتی که برای اثبات جواز تقاص کلامی مورد استناد قرار گرفت...

متن کامل

بازشناسی فرایندهای اجتماعی تأثیرگذار بر ذائقة موسیقایی

این پژوهش برای دستیابی به الگوهای مصرف موسیقی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر ذائقة موسیقایی آنان صورت گرفته است. دربارة ارتباط میان توزیع اجتماعی ذائقه‌های مصرف فرهنگی و تمایزات طبقاتی دو نظریة شاخص وجود دارد. در یک سو، پیروان بوردیو که معتقدند طبقات اجتماعی بالا،‌ ذائقة موسیقایی بالا دارند و افراد طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین به ژانرهای کم‌منزلت گوش می‌دهند. در سوی دیگر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 2(پیاپی 22 پاییز و زمستان 1394)

صفحات  3- 35

تاریخ انتشار 2016-03-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023